پیکره‌بندی فضایی، ادراک تراکم و کیفیت محیطی در شهرک‌های مسکونی (مطالعۀ موردی: شهرک بهشتی شهر همدان)

Authors

  • کیانوش ذاکرحقیقی دانشیار دانشکدۀ هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
  • یاسر حاتمی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
Abstract:

طبق نظر پژوهشگران تراکم ادراکی به‌صورت تخمین تعداد مردم و فعالیت‌هایشان، یعنی شدت حضور مردم در فضا تعریف می‌شود که بر مبنای تعدادی نشانه در محیط، قضاوت می‌شود و با نوع طراحی محیط، فرهنگ و نشانه‌های محیطی مرتبط است. درنتیجه محیط تأثیر زیادی بر ادراک تراکم می‌گذارد که آن را به‌صورت پیکره‌بندی فضایی بررسی می‌کنیم. به عبارتی پیکره‌بندی، مجموعه‌ای از روابط بین فضاهایی است که در یک موقعیت ویژه در زمان وجود دارند و بر ادراک تراکم توسط شهروندان و کیفیت محیطی تأثیرگذارند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف استفاده از ابزار تراکم در برنامه‌ریزی شهری و تلاش برای ایجاد محیطی مطلوب برای ساکنان شهرک مسکونی شهیدبهشتی شهر همدان انجام شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی است. گردآوری اطلاعات از طریق مشاهده و پرسش‌نامۀ تنظیم‌شده با طیف لیکرت است. جامعۀ آماری تحقیق در شهرک بهشتی شهر همدان برابر با 7652 نفر است که حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و برابر با 366 نفر انتخاب شده است. تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات نیز از طریق محاسبات شاخص فاصلۀ فضایی (SOI) و آزمون‌های تحلیل واریانس یک‌طرفه و تحلیل رگرسیون چندگانه (HMR) صورت گرفته است. درنهایت مشخص شد که هرچه شاخص فاصلۀ فضایی (SOI) پایین‌تر باشد، یعنی هرچه فضا محصورتر و فشرده‌تر باشد، کیفیت محیطی پایین‌تر و برعکس، هرچه این شاخص (SOI) بالاتر باشد، یعنی میزان گشودگی و گستردگی بالاتر و درنهایت کیفیت محیطی بالاتری نیز دارد. درنتیجه پژوهش حاضر به ارائۀ چارچوب مفهومی درخصوص برنامه‌ریزی و طراحی پیکره‌بندی فضایی استاندارد و مناسب فضای شهری با توجه به میزان ادراک شهروندان در راستای بهبود کیفیت محیط شهری پرداخته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پیکره‌بندی فضایی، ادراک تراکم و تعاملات اجتماعی در محیط‌های مسکونی: ارائۀ یک مدل علّی (نمونه موردی: مجتمع‌های مسکونی شهر مشهد)

هرچند تراکم به عنوان معیاری کمّی، راهی برای کنترل و قانونمندی توسعه‌های مسکونی است و بر میزان فشردگی واحدهای مسکونی و جمعیت ساکن در آن‌ها دلالت می‌کند، امّا در عمل، شرایط زندگی ساکنین، از جمله شرایط زندگی اجتماعی، امنیت در فضاهای مشترک و همچنین شیوۀ ادراک محیط را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در مطالعات پیشین، اجماع کلی درخصوص رابطۀ میان تراکم و تعاملات اجتماعی در محیط‌های مسکونی وجود ندارد. در یک تراکم...

full text

عوامل کالبدی مؤثر بر ادراک تراکم در محیط‌های مسکونی، نمونۀ موردی: محلات مسکونی شهر مشهد

In recent years, the majority of developed countries have invested in high-density developments as a solution to social sustainability, whereas in developing countries, dense urban areas are created largely with an economic justification and with the goal of accommodating a larger population in one place. Density is an objective/quantitative indicator of the compactness of dwelling units and of...

full text

ارزیابی کیفیت محیطی (عینی-ذهنی) و رضایتمندی سکونتی در شهرک‌های جدید (مطالعۀ موردی: شهرک توحید سبزوار)

ارزشیابی میزان رضایتمندی محیطی الگوی سکونت، طیف گسترده‌ای از مؤلفه‌های اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی را دربرمی‌گیرد که درمجموع ارزش کیفیت محیط را بازگو می‌کنند. این مقاله با هدف ارزشیابی رضایتمندی ساکنان شهرک توحید از مؤلفه‌های مختلف حاکم بر محیط سکونتی و شناخت شاخص‌های تأثیرگذار بر کیفیت محیط شهری، از دو بعد عینی و ذهنی صورت گرفته است. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، 374 نفر محاسبه شد...

full text

ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی مسکونی پرتراکم شهری (مطالعه موردی: شهرک رزمندگان شهر یزد)

در طول چند دهه اخیر عواملی چون توسعه بی‌رویه شهرنشینی، مهاجرت و افزایش جمعیت موجب دگرگونی‌هایی در ساختار زندگی شهری و به وجود آمدن بافت‌های با تراکم‌های جمعیتی و ساختمانی بالایی در کشور شده است. اما در بسیاری از موارد عدم توجه به شرایط ایجاد کیفیت‌های سکونتی در این بافت‌ها زمینه زوال زندگی در این محدوده‌ها به وجود آمده است. حال آن‌که کیفیت زندگی خود ارتباطی متقابل با توسعه دارد، به‌نحوی‌که تمام...

full text

فضای باز مجموعه‌های مسکونی و پاسخ‌دهی محیطی: مطالعه تطبیقی سه مجموعۀ مسکونی در شهر همدان

چکیده پژوهش حاضر با هدف تحلیل تأثیر ویژگی‌های طراحی کالبدی فضاهای باز مجموعه‌های مسکونی، بر میزان پاسخ­دهی محیطی آنها انجام شده است. پیشینۀ پژوهش در طراحی محیط نشان می‌دهد که ویژگی‌های کالبدی فضاهای باز مسکونی می‌تواند بر میزان مطلوبیت آنها تأثیرگذار باشد و کیفیت زندگی اجتماعی ساکنین را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی، ارزیابی ساکنین مجموعه‌های مسکونی از میزان...

full text

بررسی مولفه های سنجش کیفیت شهرک های مسکونی - مطالعه موردی شهرک امید-

انسانها زندگی به صورت گروهی را تا آنجا که به حریم خصوصی لطمه وارد نکند دوست دارند. آنچه می بایست در طراحی فضاهای مسکونی در نظر گرفته شود به کارگیری معیارهایی است که شرایط محیط زندگی را برای افراد و ساکنین مجتمع مطلوب نموده و کیفیت آن فضاها را افزایش می دهد. هدف از این تحقیق بررسی مولفه‌های سنجش کیفیت در شهرک های مسکونی است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی پیمایشی می باشد و از فن پرسشنامه به جهت ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 1

pages  127- 155

publication date 2019-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023